Als het woord PESTEN valt, dan denken we vaak kinderen die elkaar pesten, uit het zicht van leerkrachten en ouders. Maar ook volwassen onder elkaar kunnen er wat van. Maar wat mij nou enorm stoort is dat sommige leerkrachten hier ook regelmatig aan meedoen en niet eens ‘stiekem’, maar gewoon in de klas, waar alle andere klasgenoten bij zijn! Ze misbruiken hun machtspositie, vergeten dat ze een rolmodel zijn voor de kinderen en maken dankbaar gebruik van de etiketjes, die wij in onze maatschappij op kinderen plakken. Alle problemen van ons huidige onderwijssysteem, alle problemen in de klas, alle frustraties van deze leerkrachten, al hun tekortkomingen, al hun angsten, worden als jasjes aan de verschillende kapstokken gehangen: Dyslexie, dyscalculie, ADD, ADHD, NLD, PDD-NOS, Asperger, zwak-begaafd, hoog-begaafd, hoogsensitief.
Kortom, de problemen komen als het ware door een trechter op de hoofden van deze kinderen terecht. Sommige leerkrachten zien de kwaliteiten van deze kinderen niet meer, zien ze niet meer voor de volle 100% aan. Ze zoomen volledig in op de symptomen van de stoornis, op de problemen en vereenzelvigen het kind met zijn diagnose. Het kind heeft geen diagnose meer, nee het kind is de diagnose geworden. Zo wordt er in de wandelgangen met collega’s ook over gesproken. Kinderen worden dan niet meer bij hun naam genoemd maar er wordt over ze gesproken in termen als die ‘ADHD-er’, ‘stuiterbal’, ‘autist’, ‘nerd’, ‘overgevoelige’, ‘laag-begaafde’ of dat ‘ongeleide projectiel’, ‘rugzak-kind’, ‘zorgkind’. Kortom, er wordt dan gekeken en gehandeld naar kinderen alsof ze als persoon zelf een probleem zijn, waardoor dingen in de klas niet goed verlopen.
Hoezo zijn kinderen niet meer gemotiveerd?
Hoezo worden ze nerveus en faalangstig?
Hoezo gaan ze enorm overcompenseren?
Wat voor voorbeeld geef je zelf als juf?
Wat voor boodschap geef je andere klasgenoten mee?
Klasgenootjes volgen haarfijn het voorbeeld van deze leerkrachten en gaan deze kinderen ook als ‘probleem’ zien. Schokkend om te merken dat ‘normale’ kinderen thuis melden dat die ene jongen toch wel heel vaak de schuld overal van krijgt, ook al is het niet altijd terecht. Maar wat moet zo’n kind zeggen tegen de leerkracht. Juf, kan het misschien aan uzelf liggen omdat u niet zo goed weet hoe u hiermee om moet gaan? Het machtsverschil is veel te groot en een schooljaar duurt heel lang als je jezelf de afgunst van de juf of meester op de hals haalt.
Veel kinderen met een etiketje zijn inmiddels meester geworden in het geloven dat ze de stoornis zelf zijn. Ze zijn ervan overtuigd geraakt dat ze allerlei tekortkomingen hebben, die niet meer ‘gerepareerd’ kunnen worden, waardoor ze volledig in hun rol groeien en kampioen zijn in het uitdelen van de verantwoordelijkheid voor hun leren (en leven) aan de bekende kapstokken, met alle ernstige gevolgen van dien. Ze zijn compleet afhankelijk gemaakt van anderen.
Het zou logisch zijn als er vooral naar de leerkracht wordt gekeken als er problemen zijn in de klas. Mist juf misschien nog vaardigheden of kwaliteiten om met deze leerling om te gaan?
Stelt juf zichzelf weleens de volgende vragen.
Wat kan ik anders doen om dit kind uit te dagen?
Wat kan ik anders doen om het kind nieuwsgierig te maken?
Welke manier van leren past bij dit kind?
Wat kan ik anders doen om het kind te motiveren?
Het is tenslotte de taak van een leerkracht om kinderen te motiveren. Het is tenenkrommend om in mijn praktijk steeds weer opnieuw te horen, deze leerling is niet meer gemotiveerd. Maar wie zijn verantwoordelijkheid is dat?
Elk kind wil van nature erbij horen, leren, groeien, het goed doen, complimentjes krijgen, waardevol gevonden worden. Toch wordt er ondertussen in de praktijk vaak als PROBLEEM naar deze kinderen gekeken en met die bril op les gegeven. Van deze kinderen wordt verwacht dat ze bepaalde vaardigheden leren, door vooral veel te oefenen, heel hard hun best te doen en beter te luisteren en goed op te letten, door te zetten en gemotiveerd te blijven. Je veilig voelen, erbij horen en voldoende zelfvertrouwen zijn echter belangrijke voorwaarden om te kunnen leren en groeien!
En dit noemen we geen pesten?
