Wat mij opvalt is dat veel kinderen in mijn praktijk een passieve houding hebben ten aanzien van hun eigen leer- en ontwikkelingsproces. Ze leren, krijgen toetsen, halen een voldoende of onvoldoende en gaan door met het volgende hoofdstuk of volgende vak. Ze lijken te geloven dat ze niets anders kunnen doen dan ‘hard’ leren en als er dan toch een onvoldoende volgt hebben ze het idee dat ze daar ‘niets’ aan kunnen doen. ‘Ik heb er in ieder geval alles aan gedaan’ is dan vaak hun reactie.
Als ik dan vraag: ‘Weet je wat je fout hebt gedaan?” kijken ze mij meestal verbaasd aan.
‘Geen idee’ of ‘niet echt’ is meestal de reactie.
Dit zijn enkele opmerkingen die ik dan te horen krijg:
‘We mogen de toets niet mee naar huis’
‘We hebben het nog niet teruggekregen’ (weken later)
‘We mogen het niet inzien’
‘Deze leraar bespreekt de toets nooit in de klas’.
Feedback vragen: zorg dat je krijgt wat je nodig hebt
Het is vandaag de dag bijna bijzonder als een leerkracht een toets binnen een week bespreekt en leerlingen hun eigen fouten mogen inzien. Dat vind ik wel zorgelijk. Een toets is namelijk alleen waardevol als je daarover ook goede, bij voorkeur persoonlijke feedback krijgt. Dan krijgt je kind meer zelfinzicht en wordt het actief betrokken bij zijn eigen leer- en ontwikkelingsproces. Ook als je een voldoende haalt is het goed om te weten waar je jezelf nog kunt verbeteren. Anders blijf je de fouten die je hebt gemaakt een volgende keer ook maken. Je leert niets bij. Dus ouders, stimuleer je kind om feedback te vragen!
Feedback op de basisschool
Het begint eigenlijk al op de lagere school met taken, dictees, citotoetsen en rapporten. Regelmatig moeten kinderen zelf hun eigen werk of dictees nakijken. Daar is op zich niets mis mee, maar je kunt moeilijk van deze kinderen verwachten dat ze zelfstandig kunnen achterhalen waarom iets fout is, zodat ze het een volgende keer het anders doen. Sommige dingen zijn vanzelfsprekend, bijvoorbeeld een vergissing. Andere dingen zijn lastiger, bijvoorbeeld een gemaakte denkfout zelf inzien en die corrigeren. Maar vaak gaat het ook om andere dingen. Corrigeert een kind steeds zijn woorden of schrijft het onleesbaar, waardoor het fouten kan verbloemen. Zijn het steeds dezelfde soort fouten? Maakt je kind fouten in nieuw geleerde regels of juist in regels die horen bij de lesstof van voorgaande jaren? Dit gaat om hele belangrijke feedback, waarvan je niet kunt verwachten dat je kind die zelf oppikt bij het nakijken. Als aan de hand van een (cito)toets niet gekeken wordt wat goed ging en wat nog verbeterd kan worden leert een kind niets van zijn fouten, dan is het slechts een meting.
Toetsresultaten hebben een enorme impact op kinderen
Toetsresultaten zijn meestal bedoeld als een middel voor de leerkracht om inzicht te krijgen in de onderwijsbehoefte van leerlingen. Alleen hebben de toetsen en de toetscijfers ook een enorme impact op het kind zelf. En zonder feedback te geven aan het kind zelf doen die resultaten vaak meer kwaad dan goed. Een rapport is meestal een lijst met toetscijfers en onderaan een korte opmerking van de leerkracht. Dit zegt op zich niets over je kind, maar je kind identificeert zich daar wel mee. Je kind is echter veel meer dan alleen zijn (inhoudelijke) toetsresultaten. De ontwikkeling van je kind op andere gebieden is eigenlijk veel belangrijker. Hoe ontwikkelt je kind zich bijvoorbeeld op het gebied van creativiteit, samenwerkingsvaardigheden, probleemoplossend vermogen, doorzettingsvermogen, organisatievaardigheden, sociale vaardigheden? Ook hier geldt dus dat inzicht en feedback hierover voor je kind heel belangrijk is, vooral voor zijn zelfbewustzijn en zelfvertrouwen. Wie ben ik, wat kan ik, waar kan ik nog in groeien? Feedback op alle gebieden is zo belangrijk voor kinderen om ze te laten groeien.
Wat kun je zelf doen als ouders
Als ouders kun je hier een belangrijke rol in spelen. Kijk met je kind op een positieve manier naar fouten, als een mogelijkheid om te leren en te groeien. Stimuleer je kind om feedback te vragen, om te ontdekken wat het nog niet heeft begrepen, om te onderzoeken wat het een volgende keer anders kan doen. Dan voorkom je ook dat je kind bang wordt om fouten te maken. Leef dit zelf ook voor. Laat je kind zien hoe jij omgaat met fouten en hoe jij van je fouten leer of hebt geleerd. Het uitleggen en zeggen dat je juist fouten moet maken komt echt niet binnen bij je kind, dat is slechts taal. Het gaat om zien doen en ervaren.
Stimuleer jij je kind om te vragen om uitleg en feedback bij toetsen? Hoe doe je dat?
Laat je reactie achter onder dit bericht of stuur mij een e-mail. Ik kijk uit naar je reactie!
Wil je als eerste op de hoogte zijn van een nieuw artikel? Schrijf je hier in voor mijn maandelijkse nieuwsbrief. Voor meer artikelen over leerproblemen, ADHD & autisme kijk op mijn blog pagina.
