Ouders en leerkrachten brengen heel veel tijd door met hetzelfde kind. Je zou denken, samen kennen ze het kind heel goed dus kunnen ze elkaar supergoed aanvullen. In mijn praktijk merk ik vaak het tegendeel bij kinderen met leerproblemen. Ouders en leerkrachten staan soms recht tegenover elkaar, alsof ze verschillende belangen hebben. Ouders willen het beste voor hun kind, dat er uitgehaald wordt wat er in zit, dat school leuk is en dat de leerkracht hun kind helpt bij de leerproblemen. Leerkrachten willen dat ook, maar hebben een volle klas en kunnen niet onevenredig veel tijd aan dat ene kind besteden. Ze doen wat ze kunnen. Daarbij hebben ze soms behoorlijk last van de wensen van ouders en het voelt vaak als ‘eisen’. Ouders worden ook steeds mondiger en verdiepen zich op internet in de schoolmaterie, waardoor ze voor leerkrachten soms best als een ‘bedreiging’ of ‘big brother is watching you’ overkomen.
Ouders serieus nemen, niet alleen aanhoren
Als ouders zich echt gehoord en gezien voelen als ze zich ‘zorgen’ maken om hun kind krijgt de leerkracht vanzelf ruimte om vanuit zijn expertise zijn visie op het leren van dit kind te delen. Het maakt niet uit of je het als leerkracht wel of niet eens bent met alles wat de ouder zegt. Als je alle mogelijke verwijten, onjuiste informatie of andere visie van de ouder(s) weglaat, wat hoor je de ouder(s) dan zeggen? Juist, help mij, kijk en denk met mij mee, ik maak mij zorgen over mijn kind. Als je dan als leerkracht(en) eerst kunt zeggen, voelen en echt menen: ‘ik hoor je en ik merk dat je je zorgen maakt’ dan kunnen daarna zowel de mogelijkheden als onmogelijkheden en de uitdagingen die er zijn op tafel komen. Omdat de communicatie vaak een strijd blijft, een welles-nietes-spelletje of de aandacht blijft alleen gericht op de onmogelijkheden of bij ‘we doen wat we kunnen’ of extra uitleg aan de instructietafel, komt het niet tot een gouden samenwerking. Ouder(s) en leerkracht(en) kunnen elkaar zo goed aanvullen en ondersteunen. Het is gewoon jammer als dat niet wordt benut.
Wat heeft het kind nodig?
Het is zo belangrijk dat de leerkracht(en) en ouder(s) samen kijken naar wat het kind nodig heeft. Door vooral te benoemen wat er niet goed gaat en hier alle aandacht op te richten wordt het probleem zelfs groter. Het kind komt dan in een vicieuze cirkel of nog erger in een negatieve neerwaartse spiraal terecht. Wat doet een kind dat zich niet happy voelt, school saai vindt, de lesstof te moeilijk of te veel vindt? Natuurlijk, proberen eronder uit te komen! En een creatief kind kan dat op oneindig veel manieren: hangen, brutaal zijn, boos worden, huilen, in slaap vallen, klieren, niet beginnen, onleesbaar schrijven, keten, grappen uithalen, ziek worden enz. Herkenbaar?
Vervolgens volgen er gesprekken met ouders over de motivatie en inzet van het kind en het probleem groeit. Het kind wordt steeds meer bevestigd in zijn ‘onkunde’ en faalangst en de ontwikkeling van een diepgewortelde aversie tegen alles wat met school te maken heeft liggen op de loer. Gedrag is een uiting van de frustratie die eraan vooraf gaat.
Wat doe je dan?
Eigenlijk is de oplossing heel simpel. Naar het kind kijken, naar het kind luisteren, zijn verhaal serieus nemen. Er niet overheen walsen met niet helpende opmerkingen als ‘iedereen moet deze taak maken’, ‘je moet toch naar school’, ‘het werk moet toch af’, ‘ik kan voor jou geen uitzondering maken’, ‘we moeten allemaal weleens klusjes doen waar we niet zoveel zin in hebben’, ‘je wilt toch leren lezen, schrijven en rekenen’. Wat zegt het kind nu eigenlijk? Welke bewoordingen het kind ook gebruikt, je kunt alle verhalen meestal samenvatten in één woord, namelijk HELP. Kijk met me mee, denk met me mee, hoe kan ik dit anders aanpakken? Motivatie en aandachtsproblemen, geen zin hebben in school, school saai of moeilijk vinden zijn eigenlijk allemaal uitingen van het lukt mij niet alleen of niet op deze manier. Zodra je dit niet alleen met woorden maar ook met daden als leerkracht serieus neemt komt er ruimte voor verandering. Geen enkel kind kan de motivatie voor lezen, schrijven, rekenen of wat dan ook blijven opbrengen als het niet lukt, als er geen succeservaringen volgen.
Hoe lang knip jij thuis met een botte schaar? Wat, gooi je de schaar meteen weg! Waarom blijf je niet gewoon proberen, langer oefenen, doorzetten tot het wel lukt?Als iets niet lukt is er iets anders nodig.
Doorgaan met hetzelfde geeft hetzelfde resultaat. Als dat betekent dat iets steeds niet lukt is onvermijdelijk het gevolg dat het kind problemen krijgt met motivatie. Dus ouders en leerkrachten richt de aandacht op wat wel gaat en wees creatief in het bedenken van oplossingen hoe iets anders uitgelegd of aangepakt kan worden. Dit kunnen ouders ook heel goed zelf toepassen als ze thuis oefenen of helpen bij schoolwerk of leren. Meestal zit de oplossing in de manier van uitleggen, in het taalgebruik. Steeds dezelfde instructie herhalen lost niets op. Check eens wat voor beeld een kind heeft bij de uitleg. Wat denk jij dat je nu moet doen? Hoe zie jij dit voor je? Heb je een beeld bij alle woorden in deze regel? Dan merk je pas of een kind het echt heeft begrepen.
Alle kinderen willen leren. Daarvoor hebben ze wel succeservaringen nodig!
Kinderen gaan soms vanzelf ‘vliegen’ als we kijken naar wat ze wél kunnen.
Laat je reactie achter onder dit bericht of stuur mij een e-mail. Ik kijk uit naar je reactie!
Wil je als eerste op de hoogte zijn van een nieuw artikel? Schrijf je hier in voor mijn maandelijkse nieuwsbrief. Voor meer artikelen over leerproblemen, ADHD & autisme kijk op mijn blog pagina.